کم خوابی در شب یک اختلال متداول است که میتواند به کاهش کیفیت زندگی و بهرهوری روزمره فرد منتهی شود. درمان این مشکل میتواند بهبود خواب و بهبود کلیه جنبههای زندگی فرد را تسهیل کند. در ادامه به برخی از علائم و عوامل کم خوابی در شب و راههای درمان آن توجه خواهیم کرد.
علائم کم خوابی در شب:
- دشواری در فروکش کردن و دیمکردن.
- بیداری مکرر در طول شب و سختی در بازگشت به خواب.
- خواب سطح سطحی و پر از رویاها.
- احساس خستگی و ناتوانی در طول روز.
- افزایش تحرکات بیشفعالیت در شب.
- نگرانیها و اضطرابها درباره خواب و نتوانایی در برقراری خواب عمیق.
عوامل کم خوابی در شب:
- استرس روزمره و نگرانیهای ذهنی.
- مصرف مواد محرک مانند قهوه، نیکوتین و الکل.
- محیط خواب نامناسب، شامل نور روشن، صداهای مزاحم و دمای نامناسب.
- عادات خواب ناسالم مانند استفاده از تکنولوژی قبل از خواب، خواب در زمانهای نامناسب و عدم رعایت برنامه خواب منظم.
- بیماریها و مشکلات سلامتی مانند اختلالات تنفسی و دردهای مزمن.
- استفاده از داروهایی که باعث بیداری و کاهش خواب میشوند.
راههای درمان کم خوابی در شب:
- ایجاد روال خواب منظم با برنامهریزی زمان خواب و بیداری.
- ایجاد محیط خواب آرام
خواب در افراد سالمند دچار بیماری جسمی
اختلالات خواب در افراد سالمند موردی است که خیلی زیاد دیده میشود . مثلا خانم ها با بالا رفتن سن دچار یائسگی میشوند که البته این روند طبیعی است . زنان در این سن و سال معمولا دچار سرطان ، فشار خون بالا ، افسردگی و بیماری های قلبی میشوند . گاهی نیز مشاهده میشود که افراد چند بیماری را باهم دارند و هر چقدر تعداد بیماری های آنها بیشتر باشد از کیفیت خواب کمتری برخوردار خواهند بود .
درمان و عوامل کم خوابی نیز در این مورد به مراتب سخت تر از درمان جوانان است . بررسی عوامل کم خوابی و در کل آزمایشات کنترلی برای افراد مسن تر ضرورت زیادی دارد . اگر در سالمندی نشانه هایی از اختلال خواب مشاهده شد افراد باید علاوه بر بررسی مسائل جسمی وضعیت روحی فرد را نیز بررسی کنند .مشاوره روانشناسی حتما در دوران پیری میتواند خیلی زندگی را برای افراد سالخورده سهل تر کند . مشاوره روانشناسی آنلاین به شما کمک میکند.
چرت زدن در افراد سالمند
بسیاری از افراد بعد از سپری کردن سالهای کار و رسیدن به دوران بازنشستگی با تغییرات در عادات خوابشان رو به رو میشوند . مثلا عادت میکنند که در ساعات بعد از ظهر چرت بزنند . بنابراین اکثر این افراد نمیتوانند در شب خواب راحتی داشته باشند و علائم و عوامل کم خوابی در آنها مشاهده میشوند . اکثر این افراد زمانی که برای درمان کم خوابی به پزشک مراجعه میکنند اکثرا با این جواب مواجه میشوند که باید در سبک زندگیشان تغییر ایجاد کنند تا مشکل خواب آنها رفع شود . مثلا به آنها پیشنهاد میشود که صبح زود بیدار شوند و طبق یک برنامه متناسب با شرایط روحی و جسمیشان به فعالیت و تکاپو بپردازند . مشکل بسیاری از افراد سالمند برای درمان و عوامل کم خوابی با رعایت یک برنامه منظم قابل حل است . البته در صورتی که مشکل جسمانی ریشه بی خوابی و یا اختلالات افراد نباشد .
نشانه های بی خوابی و مشکلات خواب در سالمندان
خواب ها و چرت هایی در زمان ها و مکان های نامناسب و در طی روز میتواند یکی از مهمترین و بارز ترین نشانه های بروز اختلال خواب در سالمندان باشد . برای مثال خانمی به پزشک مراجعه میکند و میگوید با این که شوهرش گواهی نامه رانندگی دارد اما از این موضوع واهمه دارد که همسرش تنها رانندگی کند . بخاطر این که مرد نمیتواند خودش را در هنگام رانندگی بیدار نگه دارد و به ناگاه خوابش میبرد . او برای رانندگی در یک مسیر کوتاه مجبور است دقایق زیادی را در بین راه توقف کند و چرت بزند تا بتواند به مسیرش ادامه دهد . در این موارد معمولا افراد مشکل آپنه خواب دارند .
البته گاهی نیز این مساله میتواند ناشی از داروهایی باشد که افراد سالمند استفاده میکنند . البته شما با مورد خواب سالمندان در طی روز در خانه سالمندان نیز زیاد مواجه میشوید که دلیل آن عدم نور کافی خورشید است .
به وجود آمدن مشکلات خواب در افراد سالمند به خاطر مصرف دارو
گاهی نیز نشانه های خواب آلودگی و عوارض و عوامل کم خوابی در شب زمانی در افراد به ویژه سالمندان دیده میشود که داروهایی را استفاده میکنند . این داروها میتوانند برای درمان بیماری های مختلفی تجویز شده باشند . اما به صورت همزمان این دارو ها میتوانند در خواب فرد مصرف کننده اختلال ایجاد کنند . باید توجه داشت که عوارض احتمالی هر دارویی قطعا در افراد سالمند نسبت به جوان تر ها بیشتر و قوی تر بروز میکند .
عوارض و عوامل کم خوابی در شب میتواند زندگی روزمره سالمندان را با مشکلات زیادی رو به رو کند . برای پیشگیری از این اتفاق به دلیل مصرف دارو باید برنامه منظمی در این باب برای فرد در نظر گرفته شود . این برنامه برای سالمندانی که احتیاج به مراقبت دارند باید توسط پرستار انجام گیرد . مراقبان در صورت وجود مشکلات روحی و روانی که باعث اختلالات خواب میشوند حتما از مشاوره روانشناسی استفاده کنند .
آپنه خواب
آپنه خواب اختلالی است که در آن فرد با مشکلات و وقفه های تنفسی در خواب رو به رو میشود . زنانی که قبل از بارداری دچار آپنه خواب هستند ، در دوران بارداری با حجم بیشتری از این مشکل رو به رو میشوند . بعضی از زنان نیز در دوران بارداری دچار این اختلال میشوند . علاوه بر عوارض و عوامل کم خوابی در شب مثل کسل بودن در طول روز خطر از بین رفتن جنین نیز در این زنان بالاتر است . این خطر به این خاطر احتمال بیشتری دارد که در آپنه خواب رسیدن اکسیژن مورد نیاز به جنین سخت تر انجام میشود . از آن رو که جنین برای دریافت اکسیژن کاملا به مادر وابسته است ممکن است از بین برود . پس تاکید میشود خانم ها قبل از بارداری این مشکل خود را درمان کنند . بعد از درمان آپنه تقریبا هیچ مشکلی برای رسیدن اکسیژن به جنین وجود نخواهد داشت .
راه هوای مثبت مداوم یا cpap
همانطور که گفته شد آپنه به دلیل به وجود آوردن عوارض و عوامل کم خوابی در شب در زنان ِ باردار و همچنین تهدید زندگی جنین باید خیلی زود درمان شود . اگر زنان قبل از بارداری این مشکل را حل کنند قطعا میتوانند با خیال راحت تری به بچه دار شدن اقدام کنند . یکی از راههای مرسوم برای درمان آپنه راه هوای مثبت یا cpap میباشد . در این درمان یک ماسک بر روی بینی افراد قرار میگیرد . این باعث میشود که فشار در راه تنفسی بیشتر شود و به این صورت موجب باز شدن راه تنفس میشود . این درمان بیشتر مناسب زنانی است که روی پهلو میخوابند .
خدمات مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی آویژه
برای کسب اطلاعات بیشتر لطفا سایر مقالات متخصصان مرکز مشاوره آویژه را مطالعه فرمایید .
در این راستا مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی آویژه خدمات متنوعی را در زمینه مشاوره عوامل کم خوابی و بی خوابی به شما هم میهنان عزیز ارائه میدهد .
منبع: Insomnia and Excessive Daytime Sleepiness (EDS)