روانشناسی خجالت کشیدن

خجالت کشیدن، تجربه‌ای است که تقریباً همه ما در طول زندگی خود با آن روبه‌رو شده‌ایم. این احساس ناخوشایند می‌تواند به موقعیت‌هایی که باید ارتباط برقرار کنیم یا در آنها عمل کنیم، تأثیر منفی بگذارد. با این حال، این احساس قابل مدیریت است و می‌توانیم بهبودهای قابل توجهی در اعتماد به نفس خود داشته باشیم.

برای برون‌آمدن از سایه‌ی خجالت، مهمترین گام این است که خودمان را به عنوان افرادی که ارزش دارند و قادر به موفقیت هستند، بپذیریم. افزایش اعتماد به نفس می‌تواند از طریق تمرین‌های روانشناسی مثل مثبت اندیشی و تأمل در اوقات خوب شروع شود.

همچنین، مهارت‌های ارتباطی می‌توانند به شما در مواجهه با موقعیت‌های خجالت‌آور کمک کنند. آموزش نحوه برقراری ارتباط موثر، گوش دادن به دیگران و اعلام نظر با اعتماد به نفس می‌تواند در افزایش رضایت از خودتان و کاهش احساس خجالت تأثیرگذار باشد.

 به خودتان زمان دهید تا این مهارت‌ها را تمرین کنید و از تجربه‌های موفق و ناموفق خود به عنوان فرصت‌هایی برای رشد و یادگیری استفاده کنید. بهترین راه برای مدیریت خجالت کشیدن، به تدریج برای خودتان اعتماد به نفس بسازید و از توانمندی‌های خود استفاده کنید تا در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود به موفقیت دست یابید.

روانشناسی افراد خجالتی چگونه است؟

انتظار ارزیابی منفی از خودتان توسط دیگران، ریشه اصلی خجالت شما در تعاملات اجتماعی با آنها عنوان می شود.

زمانی که متوجه شوید، آن تصویر اجتماعی که تمایل دارید برای دیگران ایجاد کنید، تضعیف شده است و حتی برداشت های منفی از آن صورت می گیرد، احساس خجالت در شما پدیدار می شود.

از منظر روانشناسی، شما به عنوان یک فرد خجالتی بایستی این واقعیت را بپذیرید که در حسی که تجربه می کنید، تنها نبوده و بسیاری از افراد تجربیات مشابه به تجربه شما را دارند.

حتی شما می توانید از نحوه واکنش افراد این موضوع را به عنوان یک فرد خجالتی کاملا متوجه شوید.

به اعتقاد روانشناسان، خجالت زمانی سراغ شما می آِید که بیش از حد نگران این موضوع هستید که دیگران در مورد شما چه فکری می کنند.

یکی از بهترین راه ها برای مقابله با این حس، اجرای این راه حل پیشنهادی است: به جای اینکه بیشتر به رفتارهای خودتان توجه داشته باشید، کمتر به خودتان و بیشتر روی رفتار دیگران تمرکز کنید و سعی کنید با خود مهربان تر و با ملاحظه بیشتری رفتار کنید.

به اعتقاد روانشناسان، حس خجالت بسیار شدید مانند زخمی است که هرگز خوب نمی شود. این حس می تواند محرکی برای رفتارهای خودویرانگر و حتی افکار و اقدامات مرتبط با خودکشی باشد.

به باور روانشناسان، خجالت یک نوع اختلال در رفتار افراد در زمان تعاملات اجتماعی است و می تواند وضعیت انگیزشی فرد را در جهت انجام رفتارهای اجتماعی به شدت تغییر دهد.

اگر نمی دانید چگونه با خجالت و کم رویی خود مبارزه کنید و یا به دنبال کسب اطلاعات دقیق و علمی در رابطه با خجالت کشیدن هستید، می توانید از بهترین مشاوره خانواده تلفنی آویژه کمک بگیرید.

زبان بدن افراد خجالتی چه می گوید؟

خجالت بیشتر از آنکه خود را در کلام نشان دهد، در رفتارهای غیرکلامی شما آشکار می شود.

بررسی های انجام گرفته شده نشان می دهد زمانی که حس خجالت دارید، فرم صورت شما به کلی تغییر می کند. اولین اقدام شما برای بروز حس خجالتتان، پایین انداختن سر و لبخند زدن و تلاش برای کنترل یا مهار لبخندتان است. این اقدام از طریق فشار دادن لب ها به یکدیگر انجام می شود.

علاوه بر این، نگاه شما مکررا جابجا شده و مدام به اطراف خود خیره می شوید.

به طور کلی بررسی های انجام شده نشان می دهد که علائم فرد خجالتی در یک توالی خاص و در مدت زمان حدودا پنج ثانیه آشکار می شوند.

یکی دیگر از مهم ترین ویژگی های افراد خجالتی، این است که این افراد در هنگام دچار شدن به حس خجالت، مرتبا صورت خود را لمس می کنند و دست هایشان را به هم فشار می دهند.

حتی لبخند زدن شما در این حالت بسیار متفاوت از آن لبخندی است که در شرایط عادی برای بروز احساسات مثبت خود بر لب می آورید.

به باور روانشناسان، لبخند فرد در حالت معمولی با حرکت گوشه لب به سمت بالا و چروک شدن گوشه چشم همراه است، حال آنکه در شرایطی که لبخند ناشی از خجالت بر لب دارید، با وجود آنکه لب های شما فرم مربوط به زمان لبخند از سر خوشحالی را دارند، اما کنار چشم هایتان هیچ چروکی اتفاق نمی افتد.

در شرایطی که فرد خجالت را تجربه می کند، تحت تاثیر افزایش شدید جریان خون، صورت و به ویژه قسمت گونه ها سرخ شده و رنگ کلی چهره فرد هم تا حدودی تغییر می کند. در این حالت حرکت سر به سمت پایین رفته و فرد اغلب تلاش می کند نگاه خود را از سایرین پنهان کند.

با وجود آنکه هنوز هیچ ناحیه ای در مغز شما به عنوان مرکز اصلی خجالت شناسایی نشده است با این حال به نظر می رسد، لوب های فرونتال در ارتباط بین خجالت و تنظیم رفتار اجتماعی شما بسیار نقش دارند.

خجالت نوع دوم چیست؟

خجالت نوع دوم و یا خجالت نیابتی زمانی به سراغ شما می آید که به دلیل انجام کار اشتباه فرد دیگری احساس خجالت کنید؛ خواه این شخص برای شما آشنا باشد، خواه غریبه. در اصل این نوع از خجالت، ناشی از ارتکاب عمل خاصی نبوده بلکه تحت تاثیر دیدن و یا شنیدن موقعیتی خجالت آور ایجاد می شود. این احساس خجالت می تواند در شرایط بسیار متفاوت از تماشای تلوزیون گرفته تا هنگام تعامل با غریبه در شما ایجاد شود.

در زیر به چند موقعیتی که موجب ایجاد احساس خجالت درجه دوم می شود، آورده شده است:

در یک جلسه کاری جلوی دوربین نشسته باشید اما فراموش کنید که روشن است و کاری شرم آور انجام دهید.

با شدت تمام به در شیشه ای که گمان می کردید، باز است، برخورد کنید.

به طور تصادفی در بین حرف هایتان در یک جلسه کار فحش داده و حرفی نامناسب بزنید.

در هنگام رد شدن از خیابان زمین بخورید.

شاید برای شما عجیب باشد اما حتی خجالت نوع دوم نیز گاهی می تواند منجر به اضطراب اجتماعی شده و یا عاملی مهم برای بروز این نوع از اضطراب در فرد باشد. بهتر است در مواقع تجربه چنین نوعی از خجالت، اصراری برای اصلاح وضعیت پیش آمده نداشته باشید.

شما هرگز موظف به کنترل آسیبی که ناخواسته از سوی شخص دیگری اتفاق افتاده نیستید. واقع بین باشید و آنچه را که کاملا ناخواسته افتاده است، بپذیرید. بهتر است برای بازگشت به حالت عادی، از تکنیک توقف فکر استفاده کنید به خود بگویید «این اتفاق روی من تاثیر بدی نداشته» و یا بگویید: «همه گاهی اوقات دچار لغزش می شوند».

تفاوت بین شرم و خجالت چیست؟

با وجود آنکه مرز بین خجالت و شرم بسیار باریک و کمرنگ است با این حال می توان برخی از مولفه های اصلی را در زمینه تمایز قائل شدن بین این دو در نظر گرفت.

در وهله اول باید این موضوع را مورد توجه قرار دهید که همانطور که اصطلاحات جداگانه ای برای شرم و خجالت در نظر گرفته شده است، این دو احساس با وجود نزدیکی به یکدیگر کاملا متفاوت از یکدیگر هستند.

حس خجالت معمولا به دلیل خطاها و اشتباه های فردی که کمتر فاحش هستند در شما ایجاد می شود و تقریبا می توان گفت این حس همیشه در حضور دیگران اتفاق می افتد.

حال آنکه حس شرم برای توصیف تخلفات اجتماعی جدی تر به کار برده شده و حتی می توانید این حس را زمانی که تنهایید هم تجربه کنید.

در واقع می توان گفت، بعد اخلاقی در مفهوم شرم نسبت به خجالت بسیار پررنگ تر است.

ضمن اینکه بعید به نظر می رسد لبخند ناشی از شرم دقیقا شبیه به همان لبخند ناشی از خجالت باشد؛ به این ترتیب بعید است لبخندی که شما در هنگام تجربه شرایط ناشی از خجالت بر لب می آورید به دنبال وقوع یک رویداد شرم آور هم بر لبان شما بنشیند.

با این حال به اعتقاد محققان مرز بین رویدادهایی که باعث خجالت و شرم در فرد می شوند گاهی کاملا مبهم است. همین موجب شده تا برخی خجالت را شکل بسیار ضعیفی از شرم بدانند.

چه زمانی خجالت کشیدن خطرناک است؟

به طور کلی میل به اجتناب از خجالت در بخش های مختلف زندگی می تواند آنقدر قوی باشد که گاهی حتی سلامتی افراد خجالتی را هم به خطر بیاندازد. خجالت در زنان اغلب آنها را از انجام معاینات پزشکی توصیه شده ماننده تست پاپ اسمیر، ماموگرافی و کولونسوسکوپی منصرف کرده که گاهی با عواقب بسیار بدی همراه بوده است در مقابل برای مردان حس خجالت موجب انجام اعمال جنسی ناایمن شده است.

در واقع حس خجالت آنها به حدی بوده است که مانع از اقدامشان جهت تهیه وسایل ضروری برای برقراری یک رابطه جنسی ایمن و سالم از داروخانه ها می شود و این موضوع در دراز مدت می تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت فردی داشته باشد. 

سخنی از مشاوران آویژه

طبق نظرات افراد خجالتی، خجالت کشیدن می تواند در زندگی روزمره و همچنین زندگی اجتماعی فرد اختلال ایجاد کند. پس مهم است که به دنبال راهکارهایی برای از بین بردن خجالت و کم رویی باشیم.

شما با مطالعه مقاله بالا در رابطه با خجالت کشیدن اطلاعات مناسبی را کسب کرده و آشنایی نسبی با خجالت کشیدن و نکات مهم در رابطه با خجالت و کم رویی کسب کردید. این اطلاعات می تواند به شما کمک کند تا با خجالت و کم رویی خود مبارزه کرده و در جمع خانواده و دوستان بهتر از قبل حضور پیدا کنید.

اگر همچنان نمی دانید که چگونه با افراد خجالتی رفتار کنید و یا چگونه خجالتی بودن خود را از بین ببرید می توانید از مشاوره آنلاین و یا تلفنی آویژه کمک بگیرید.

کودکان خجالتی در زندگی اجتماعی خود بسیار آسیب می بینند. پس اگر علائم خجالت کشیدن را در کودک خود مشاهده می کنید و احساس می کنید فرزندتان ویژگی های افراد خجالتی را دارد، پس به دنبال راهی برای درمان و از بین بردن کم رویی و خجالت در کودکتان باشید.